સુપ્રીમ કોર્ટે બુધવારે નેશનલ ઈન્વેસ્ટિગેશન એજન્સી (NIA)ને સખત ઠપકો આપ્યો હતો.
કોર્ટે કહ્યું કે દરેક આરોપીને કથિત અપરાધની ગંભીરતાને ધ્યાનમાં લીધા વિના તેના કેસમાં ઝડપી સુનાવણી કરવાનો મૂળભૂત અધિકાર છે.
નવી દિલ્હીઃ તા.4 – સુપ્રીમ કોર્ટે બુધવારે નેશનલ ઈન્વેસ્ટિગેશન એજન્સી (NIA)ને સખત ઠપકો આપ્યો હતો. કોર્ટે કહ્યું કે દરેક આરોપીને કથિત અપરાધની ગંભીરતાને ધ્યાનમાં લીધા વિના તેના કેસમાં ઝડપી સુનાવણી કરવાનો મૂળભૂત અધિકાર છે. જો ટ્રાયલ ખૂબ જ ધીમી ગતિએ ચાલી રહી હોય તો આવા કેસમાં આરોપી જામીન માટે હકદાર છે.
સુપ્રીમ કોર્ટે આ ટિપ્પણી નકલી ચલણના કેસમાં ધરપકડ કરાયેલ વ્યક્તિને જામીન આપતી વખતે કરી હતી, જેને 9 ફેબ્રુઆરી 2020 ના રોજ ગણવુ પોલીસ દ્વારા પકડવામાં આવ્યો હતો. જાવેદ ગુલામ નબી શેખની મુંબઈ પોલીસે છત્રપતિ શિવાજી મહારાજ ઈન્ટરનેશનલ એરપોર્ટની બહારથી ધરપકડ કરી હતી. તેની પાસેથી કથિત રીતે 21 લાખ રૂપિયાની નકલી કરન્સી મળી આવી હતી. તપાસ દરમિયાન જાણવા મળ્યું કે શેખે આ નકલી નોટો અમુક ચોક્કસ લોકોને પહોંચાડવાની હતી, જે કથિત રીતે પાકિસ્તાનમાં છાપવામાં આવી હતી. આ પછી કેસ NIAને ટ્રાન્સફર કરવામાં આવ્યો હતો.
સુપ્રીમ કોર્ટને જાણવા મળ્યું કે NIAએ આ કેસમાં ચાર્જશીટ દાખલ કરી છે પરંતુ ટ્રાયલ કોર્ટ હજુ સુધી આરોપો ઘડવામાં સક્ષમ નથી. NIAના વકીલે શેખની જામીન અરજીનો જવાબ આપવા માટે સમય માંગ્યો હતો, જેને કોર્ટે ફગાવી દીધો હતો. બેન્ચે કહ્યું કે આરોપીઓ છેલ્લા 4 વર્ષથી જેલમાં છે. ઝડપી સુનાવણી તેનો અધિકાર છે. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે આરોપીઓ સામે આરોપ ઘડવાના બાકી છે પરંતુ કાર્યવાહીનો ઈરાદો છે.
એવું કહેવાય છે કે લગભગ 80 સાક્ષીઓની ઉલટ તપાસ કરવામાં આવશે. જસ્ટિસ જે. બી. પારડીવાલા અને ઉજ્જલ ભુયાનની વેકેશન બેન્ચે આશ્ચર્ય વ્યક્ત કર્યું હતું કે આટલી મોટી સંખ્યામાં સાક્ષીઓની ઉલટતપાસ અને ટ્રાયલ ક્યારે પૂર્ણ થશે. આરોપીને જામીન આપતી વખતે બેન્ચે કહ્યું કે, ફરિયાદી એજન્સી અને ટ્રાયલ કોર્ટે જે રીતે કાર્યવાહી કરી છે તે આરોપીના ઝડપી ટ્રાયલના અધિકારનું ઉલ્લંઘન કરે છે. બેન્ચે જામીન અરજી ફગાવી દેતા બોમ્બે હાઈકોર્ટના નિર્ણયને રદ કર્યો અને શેખને મુક્ત કરવાનો આદેશ આપ્યો
જો કે, સુપ્રીમ કોર્ટે જામીન માટે શરતો પણ ઉમેરી છે. જાવેદ શેખે મુંબઈ શહેર છોડવું પડશે નહીં અને અઠવાડિયામાં એકવાર NIA ઓફિસમાં હાજર થવું પડશે. અમારા સહયોગી ટાઈમ્સ ઓફ ઈન્ડિયાના અહેવાલ મુજબ, સુપ્રીમ કોર્ટે 1979માં પ્રથમ વખત ઝડપી સુનાવણીને કલમ 21 હેઠળ મૂળભૂત અધિકાર તરીકે જાહેર કરી હતી, તેને જીવનના અધિકારનો એક ભાગ ગણાવ્યો હતો.
પછી હુસૈન અય ખાતૂન કેસમાં તેના નિર્ણયમાં, સુપ્રીમ કોર્ટે પ્રથમ વખત ઝડપી સુનાવણીને જીવનના મૂળભૂત અધિકાર સાથે જોડ્યું. કોર્ટે તેના નિર્ણયમાં કહ્યું હતું કે, ‘ઝડપી ટ્રાયલ ફોજદારી ન્યાયનો સાર છે, તેથી ટ્રાયલમાં વિલંબ એ ન્યાયનો ઇનકાર છે. જો કે ઝડપી અજમાયશને ખાસ કરીને મૂળભૂત અધિકાર તરીકે ગણી શકાય નહીં, તે ચોક્કસપણે આર્ટિકલ 21ના વ્યાપક અવકાશ અને સામગ્રીમાં સમાયેલ છે.
