ભારતના પંદરમા રાષ્ટ્રપતિપદે એક સક્ષમ આદિવાસી મહીલા દ્રોપદી મુર્મુજી

July 22, 2022

— ભારતના ચૂંટાયેલા પંદરમા રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુનો જન્મ વીસ જૂન ૧૯૫૮ના રોજ ઓડિશા રાજયના મયુરભંજ જિલ્લાના બૈદાપોસી ગામમાં સંથાલ પરિવારમાં થયો હતો. તેમના પિતાનું નામ બિરાંચી નારાયણ ટુડુ હતું. તેમના દાદા અને પિતા બંને તેમના ગામના વડા હતા :

— તેમના ૧૯૭૬માં શ્યામ ચરણ મુર્મુ સાથે લગ્ન થયાં.લગ્ન જીવનમાં તેમને બે પુત્રો અને એક પુત્રી થયાં. કમનસીબે બંને પુત્રો અને તેમના પતિ(૨૦૧૪) ત્રણેય અલગ અલગ સમયે અકાળે મૃત્યુ પામ્યા. તેમની પુત્રી પરણિત છે. અને હાલમાં ભુવનેશ્વરમાં રહે છે :

— દ્રૌપદી મુર્મુ મે ૨૦૧૫માં ઝારખંડના નવમા રાજ્યપાલ બન્યા તેમણે સૈયદ અહેમદનું સ્થાન લીધું હતું. દ્રૌપદી મુર્મુને ઝારખંડ હાઈકોર્ટના તત્કાલિન મુખ્ય ન્યાયાધીશ વીરેન્દ્ર સિંહે પદના શપથ લેવડાવ્યા હતા :

— ઝારખંડની પ્રથમ મહિલા ગવર્નર બનવાનો ખિતાબ પણ દ્રૌપદી મુર્મુને જ મળ્યો. તે જ સમયે, તે કોઈપણ ભારતીય રાજ્યની ગવર્નર બનનાર પ્રથમ આદિવાસી પણ છે :

ગરવી તાકાત મહેસાણા : એક ભારતીય રાજકારણી છે જે  તે ભારતીય જનતા પાર્ટીના સભ્ય છે. ભારતના રાષ્ટ્રપતિ તરીકે ચૂંટાયેલા આદિવાસી સમુદાયમાંથી તે પ્રથમ વ્યક્તિ છે. તે ઓડિશાના પ્રથમ વ્યક્તિ છે અને પ્રતિભા પાટીલ પછી આ પદ પર બિરાજમાન માત્ર બીજી મહિલા છે. ૧૯૪૭માં ભારતની આઝાદી પછી જન્મ લેનાર તે સૌથી નાની અને પ્રથમ વ્યક્તિ છે, જે આ પદ માટે ચૂંટાઈ છે.તેણીના પ્રમુખપદ પહેલા તેણીએ ૨૦૧૫ અને ૨૦૨૧ ની વચ્ચે ઝારખંડના નવમા રાજ્યપાલ તરીકે સેવા આપી હતી
અને ૨૦૦૦ થી ૨૦૦૪ દરમિયાન ઓડિશા સરકારના મંત્રીમંડળમાં વિવિધ વિભાગો સંભાળ્યા હતા. અને ૧૯૭૯ થી ૧૯૮૩ સુધી પાવર ડિપાર્ટમેન્ટ, અને પછી ૧૯૯૭ સુધી રાયરંગપુર ખાતે શ્રી અરબિંદો ઇન્ટિગ્રલ એજ્યુકેશન સેન્ટરમાં શિક્ષક તરીકે.મુર્મુએ રાજ્યના રાજકારણમાં પ્રવેશતા પહેલાં શાળાના શિક્ષક તરીકે શરૂઆત કરી હતી. તેણીએ શ્રી ઓરોબિંદો ઇન્ટિગ્રલ એજ્યુકેશન એન્ડ રિસર્ચ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ, રાયરંગપુર ખાતે સહાયક પ્રોફેસર અને ઓડિશા સરકારના સિંચાઈ વિભાગમાં જુનિયર આસિસ્ટન્ટ તરીકે કામ કર્યું હતું,

— દ્રૌપદી મુર્મુ ઓડિશાના મયુરભંજ જિલ્લાના રાયરંગપુરના આદિવાસી નેતા છે. મુર્મુ ૧૯૯૭માં ભારતીય જનતા પાર્ટી (ભાજપ) માં જોડાયા અને રાયરંગપુર નગર પંચાયતના કાઉન્સિલર તરીકે ચૂંટાયા. મુર્મુ 2000 માં રાયરંગપુર નગર પંચાયતના અધ્યક્ષ બન્યા.  તેણીએ ભાજપ અનુસૂચિત જનજાતિ મોરચાના રાષ્ટ્રીય ઉપાધ્યક્ષ તરીકે પણ સેવા આપી હતી :

— ઓડિશામાં બીજેપી અને બીજુ જનતા દળની ગઠબંધન સરકાર દરમિયાન, તે છઠ્ઠી માર્ચ, ૨૦૦૦થી છઠ્ઠી ઓગસ્ટ, ૨૦૦૨ સુધી વાણિજ્ય અને વાહનવ્યવહારના સ્વતંત્ર પ્રભાર સાથે અને છઠ્ઠી ઓગસ્ટ, ૨૦૦૨ સુધી મત્સ્ય અને પશુ સંસાધન વિકાસના રાજ્ય મંત્રી હતા. સોળમી મે, ૨૦૦૪. :

— મુર્મુએ અઢારમી મે ૨૦૧૫ના રોજ ઝારખંડના રાજ્યપાલ તરીકે શપથ લીધા, તે ઝારખંડના પ્રથમ મહિલા રાજ્યપાલ બન્યા.રાજ્યપાલ તરીકેના છ વર્ષના કાર્યકાળમાં ભાજપઝારખંડ સરકારમાં સત્તામાં હતી. ભાજપ તેના સમગ્ર કાર્યકાળ દરમિયાન કેન્દ્રસરકાર માં સત્તામાં હતી :

ભાજપના ભૂતપૂર્વ રાજકારણી રતન તિર્કીએ જણાવ્યું હતું કે મુર્મુએ આદિવાસી સમુદાયોને આપવામાં આવેલા સ્વ-શાસનના અધિકારોનો યોગ્ય રીતે અમલ કરવામાં આવે તેની ખાતરી કરવા માટે પૂરતું કામ કર્યું નથી. આ અધિકારો પાંચમી અનુસૂચિ અને પંચાયતો (અનુસૂચિત ક્ષેત્રોમાં વિસ્તરણ)અધિનિયમ,૧૯૯૬ અથવા પીઈએસએ  હેઠળ આપવામાં આવ્યા હતાં. તિર્કીને મતે , “ઘણી વિનંતીઓ છતાં, તત્કાલિન રાજ્યપાલે ક્યારેય પાંચમી અનુસૂચિ ની જોગવાઈઓ અને પેસાને પત્રઅને ભાવનામાં અમલમાં મૂકવા માટે તેમની સત્તાનો ઉપયોગ કર્યો ન હતો”.
૨૦૧૭માં, રઘુબર દાસ મંત્રાલય છોટાનાગપુર ટેનન્સી એક્ટ, ૧૯૦૮ અને સંથાલ પરગણા ટેનન્સી એક્ટ, ૧૯૪૯માં સુધારાની માંગ કરી રહ્યું હતું. આ બે મૂળ કાયદાઓએ તેમની જમીન પર આદિવાસી સમુદાયોના અધિકારોનું રક્ષણ કર્યું હતું. હાલના કાયદા મુજબ જમીનનો વ્યવહાર આદિવાસીઓ વચ્ચે જ થઈ શકે છે. નવા સુધારાઓએ આદિવાસીઓને સરકારને આદિવાસીઓની જમીનનો વ્યાપારી ઉપયોગ કરવાની અને આદિવાસીઓની જમીન લીઝ પર લેવાનો અધિકાર આપ્યો. હાલના કાયદામાં સુધારો કરતું પ્રસ્તાવિત બિલ ઝારખંડ વિધાનસભા દ્વારા મંજૂર કરવામાં આવ્યું હતું.આ બિલ ૨૦૧૬માં મંજૂરી માટે મુર્મુને મોકલવા માં આવ્યા હતા.આદિવાસીઓએ સૂચિત કાયદા સામે સખત વાંધો ઉઠાવ્યો હતો. પાથલગાર્ડી વિદ્રોહ દરમિયાન, ભાડુઆત અધિનિયમોમાં સૂચિત સુધારાઓ સામે વિરોધ કરવામાં આવ્યો હતો. એક ઘટનામાં વિરોધ હિંસક બન્યો અને આદિવાસી ઓએ ભાજપના સાંસદ કારિયા મુંડા ની સુરક્ષાની વિગતોનું અપહરણ કર્યું.
પોલીસે આદિવાસી ઓ પર હિંસક કાર્યવાહીનો જવાબ આપ્યો, જેના કારણે એક આદિવાસી વ્યક્તિનું મૃત્યુ થયું. આદિવાસી અધિકાર કાર્યકર્તા સહિત બસોથી વધુ લોકો સામે ફોજદારી કેસ દાખલ કરવામાં આવ્યા હતા પિતા સ્ટેન સ્વામી.મુર્મુની ચળવળ દરમિયાન આદિવાસીઓ સામે પોલીસના આક્રમણ અંગેના નરમ વલણ માટે ટીકા કરવામાં આવી હતી. મહિલા આદિવાસી અધિકાર કાર્યકર્તા આલોકા કુજુરના મતે તેણી પાસેથી આદિવાસીઓના સમર્થનમાં સરકાર સાથે વાત કરવાની અપેક્ષા હતી પરંતુ તેમ થયું નહીં અને તેના બદલે તેમણે પથલગઢી આંદોલનના નેતાઓને બંધારણમાં વિશ્વાસ જાળવવા અપીલ કરી.
મુર્મુને બિલમાં થયેલા સુધારા સામે કુલ ૧૯૨ મેમોરેન્ડમ મળ્યા હતા. ત્યારે વિપક્ષના નેતા હેમંત સોરેને કહ્યું હતું કે ભાજપ સરકાર કોર્પોરેટ્સના ફાયદા માટે બે સુધારા બિલ દ્વારા આદિવાસીઓની જમીન સંપાદન કરવા માંગે છે. વિરોધ પક્ષો ઝારખંડ મુક્તિ મોરચા, કોંગ્રેસ, ઝારખંડ વિકાસ મોરચા અને અન્યોએ આ ખરડા સામે ભારે દબાણ કર્યું હતું. ચોવીસમી મે, ૨૦૧૬ ના રોજ, મુર્મુએ ખિન્ન થઈને બિલને સંમતિ આપવાનો ઇનકાર કર્યો અને તેણીને મળેલા મેમોરેન્ડમ સાથે બિલ રાજ્ય સરકારને પરત કર્યું. પાછળથી ઓગસ્ટ ૨૦૧૭માં બિલ પાછું ખેંચી લેવામાં આવ્યું હતું.ગત એકવીસમી જુલાઈ ૨૦૨૨ની ચૂંટણીમાં ભારતના રાષ્ટ્રપતિ માટે નેશનલ ડેમોક્રેટિક એલાયન્સ એનડીએના ઉમેદવાર તરીકે ચૂંટણી લડયા, તેણી ભારતના રાષ્ટ્રપતિ તરીકે ચૂંટાયા અને પચ્ચીસમી જુલાઈ ૨૦૨૨ના રોજ રાષ્ટ્રપતિ તરીકે પદ સંભાળશે. તે પ્રથમ આદિવાસી રાજકારણી અને રાષ્ટ્રપતિ તરીકે ચૂંટાયેલી બીજી મહિલા હશે. વિરોધ પક્ષો યુપીએ દ્વારા યશવંત સિંહાને રાષ્ટ્રપતિપદના ઉમેદવાર તરીકે નામાંકિત કરવામાં આવ્યા હતા.

— તેમના ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન, મુર્મુએ તેમની ઉમેદવારી માટે સમર્થન મેળવવા વિવિધ રાજ્યોની મુલાકાત લીધી હતી. જેએમએમ, બીએસપી, શિવસેના જેવા કેટલાક વિપક્ષી પક્ષોએ મતદાન પહેલા તેણીની ઉમેદવારીને સમર્થન જાહેર કર્યું હતું :

— એકવીસમી જુલાઈ ૨૦૨૨ના રોજ, મુર્મુએ ૨૦૨૨ની રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીમાં સામાન્ય વિરોધ પક્ષ યુપીએના ઉમેદવાર યશવંત સિન્હાને ૬૭૬૮૦૩  ચૂંટણી મતો (કુલના ૬૪.૦૪%) સાથે ૨૮ રાજ્યો (કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ પુડુચેરી સહિત)માં હરાવીને આરામદાયક બહુમતી મેળવી હતી. દ્રોપદી મુર્મુજી પચ્ચીસમી જુલાઈ ૨૦૨૨ના રોજ  ભારતના પંદરમા રાષ્ટ્રપતિ તરીકે  સંસદના સેન્ટ્રલ હોલમાં ભારતના મુખ્ય ન્યાયાધીશ શ્રી એન.વી. દ્વારા પદના શપથ લેશે.ખૂબ ખૂબ હાર્દિક શુભેચ્છા સહ અભિનંદન :

— બૈદાપોસી ગામમાં સંથાલ પરિવારમાં થયો હતો. તેમના પિતાનું નામ બિરાંચી નારાયણ ટુડુ હતું. તેમના દાદા અને પિતા બંને તેમના ગામના વડા હતા :

— તેણીએ શ્યામ ચરણ મુર્મુ સાથે લગ્ન કર્યા. તેમને બે પુત્રો અને એક પુત્રી હતી. કમનસીબે બંને પુત્રો અને તેમના પતિ ત્રણેય અલગ અલગ સમયે અકાળે મૃત્યુ પામ્યા. તેમની પુત્રી પરણિત છે. અને ભુવનેશ્વરમાં રહે છે :

— દ્રૌપદી મુર્મુ મે ૨૦૧૫માં ઝારખંડના નવમા રાજ્યપાલ બન્યા તેમણે સૈયદ અહેમદનું સ્થાન લીધું હતું. દ્રૌપદી મુર્મુને ઝારખંડ હાઈકોર્ટના તત્કાલિન મુખ્ય ન્યાયાધીશ વીરેન્દ્ર સિંહે પદના શપથ લેવડાવ્યા હતા :

— ઝારખંડની પ્રથમ મહિલા ગવર્નર બનવાનો ખિતાબ પણ દ્રૌપદી મુર્મુને જ મળ્યો. તે જ સમયે, તે કોઈપણ ભારતીય રાજ્યની ગવર્નર બનનાર પ્રથમ આદિવાસી પણ છે :

Facebook
Twitter
LinkedIn
Email
Telegram
WhatsApp
garvi takat logo

ફોલો કરો

દરરોજ નવા અને ટ્રેન્ડીંગ સમાચાર મેળવવા માટે Garvitakat.com ને ફોલો કરો.

સૌથી વધુ વંચાયેલું

SIP Calculator

Mortgage calculator

Invested amount 0
Estimated Gain amount 0
Total amount 0